Jan Amborski

---

Życiorys

Jan Amborski swoją edukację rozpoczął w Lublinie, gdzie ukończył gimnazjum. Następnie postanowił podjąć studia na uniwersytecie w Kijowie. Niestety, jego działalność w polskich organizacjach niepodległościowych przyciągnęła uwagę władz carskich, co skutkowało relegowaniem go z uczelni. W 1863 roku aktywnie uczestniczył w powstaniu styczniowym, pełniąc funkcję naczelnika wydziału prasy Rady Prowincjonalnej Galicji Zachodniej, a później także jako naczelnika policji narodowej w Krakowie. W tym czasie współredagował pismo Wolność, współpracując przy tym z Józefem Szujskim oraz Tadeuszem Żulińskim.

Po zakończeniu powstania Amborski osiedlił się na emigracji we Francji, gdzie angażował się w polskie stowarzyszenia i pracował jako dziennikarz. W Paryżu związał się z Arturem Grottgerem, z którym nawiązał bliższą znajomość. Po powrocie do Polski osiedlił się we Lwowie, gdzie spędził resztę swojego życia. Przez ponad trzydzieści lat uczył języka francuskiego zarówno na Politechnice, jak i na Uniwersytecie we Lwowie.

Był również aktywnym redaktorem i wydawcą, regularnie pisał do lwowskich dzienników, w tym do Ruchu Literackiego. Współpracował z czasopismem Kłosy, w którym publikował liczne artykuły. W wyniku pożyczki zakupił drukarnię we Lwowie, a dziesięć lat później udało jej się uzyskać możliwość reprezentacji na lwowskiej Powszechnej Wystawie Krajowej, która odbyła się w 1894 roku, obok sześciu innych drukarń. Drukarnia pod jego kierownictwem zajmowała się wydawaniem wielu pism, w tym Pastor Bonus, Przegląd Lwowski, Wiadomości Kościelne, Chata oraz Nowiny.

Amborski był zapalonym propagatorem edukacji wśród ubogich, dążąc do popularyzacji polskiej literatury. W 1881 roku, współorganizując (wraz z Aleksandrem Hirschbergiem) Towarzystwo Oświaty Ludowej, przyczynił się do rozwoju oświaty w regionie. Ponadto, w 1882 roku, po powołaniu przez Józefa Ignacego Kraszewskiego stowarzyszenia Macierz Polska, brał aktywny udział w pracach Rady Wykonawczej tego stowarzyszenia, współpracując z takimi osobami jak Antoni Małecki, Ludwik Kubala oraz Mikołaj Zyblikiewicz. Poświęcił książkę Kraszewskiemu, pt. O sławnym pisarzu J.I. Kraszewskim, założycielu „Macierzy Polskiej”.

Amborski napisał także kilka podręczników do nauki języka francuskiego, takich jak Zbiorek prawideł wymawiania języka francuskiego, Gramatyka języka francuskiego na podstawie języka polskiego, Wypisy francuskie oraz czterotomową Poezję Mieczysława Romanowskiego, wydaną w Lwowie w 1883 roku (nakład Gubrynowicza i Schmidta). W 1875 roku opublikował również biografię francuskiego poety Pierre’a-Jeana de Bérangera.

Część swojego bogatego księgozbioru, który składał się z setek dzieł i broszur związanych z polską emigracją, ofiarował Bibliotece Ossolińskiej. Działał także jako encyklopedysta oraz redaktor Encyklopedii zbioru wiadomości z wszystkich gałęzi wiedzy, będącej polską encyklopedią wydawaną w latach 1898–1907 przez Macierz Polską, organizację działającą w Galicji podczas zaboru austriackiego. W encyklopedii tej zajął się zagadnieniami z zakresu literatury ludowej.

---

Oceń: Jan Amborski

---