Barbara Abramow-Newerly

---

Życiorys

Barbara Abramow-Newerly zdobyła swoje umiejętności w szkole średniej oraz w Szkole Umuzykalnienia i Tańca Scenicznego S. i T. Wysockich w Warszawie, gdzie rozwijała swoje zdolności wokalne. W okresie dwudziestolecia międzywojennego angażowała się w działalność pedagogiczną, artystyczną i społeczną. Współpracowała m.in. z Januszem Korczakiem i pełniła funkcję sekretarza redakcji jego czasopisma „Mały Przegląd”. Uczyła śpiewu w szkole RTPD usytuowanej na warszawskim Żoliborzu.

Należała również do grona organizatorów zespołu aktorskiego funkcjonującego tam, znanego jako Teatr Kukiełek RTPD, który później został przemianowany na Teatr Baj. Od września 1929 roku pracowała w tym teatrze jako aktorka i śpiewaczka. Po rozpoczęciu II wojny światowej kontynuowała nauczanie śpiewu i współpracowała z RGO, realizując tajne inscenizacje.

Bezpośrednio po wojnie Barbara Abramow-Newerly podjęła pracę w świetlicach RTPD, a już w 1945 roku, po reaktywowaniu Teatru RTPD Baj w Warszawie, dołączyła do jego zespołu jako aktorka oraz reżyser. W teatrze tym pracowała do 1947 roku, a następnie występowała w różnych warszawskich teatrach, w tym Teatrze Dzieci Warszawy w latach 1947–1950, Teatrze Nowej Warszawy (1950–1955), Teatrze Młodej Warszawy (1955–1957) oraz w Teatrze Klasycznym i Rozmaitości (1957–1960).

Przez wiele lat była także aktorką Teatru Polskiego Radia, z którym współpracę rozpoczęła jeszcze przed wojną, w 1937 roku, kontynuując ją także po wojnie. Zarówno na scenie, jak i w radiu realizowała repertuar skierowany głównie do dzieci i młodzieży. W 1946 roku, wraz z innymi, założyła Komitet Korczakowski i przez wiele lat pełniła funkcję kierowniczki jego archiwum.

Życie prywatne

Barbara Abramow-Newerly była córką Michała Jareckiego oraz Marii z Kamińskich. W dniu 14 kwietnia 1931 roku, w sercu stolicy, wzięła ślub z Igorem Newerlym, utalentowanym pisarzem. Po upływie dwóch lat, 17 maja 1933 roku, na świat przyszedł ich syn Jarosław Abramow-Newerly, który w późniejszym czasie również odniósł sukces jako pisarz oraz satyryk.

Barbara zmarła i została pochowana na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze C 21-7-8. Jej życie, pełne wyzwań oraz twórczości, pozostawiło trwały ślad w pamięci jej bliskich oraz miłośników literatury.

Role teatralne (wybór)

Barbara Abramow-Newerly, znana z wielu ról teatralnych, miała okazję zagrać w różnych przedstawieniach, które zdobyły serca widzów. W 1946 roku wystąpiła w Teatrze Dzieci Warszawy w sztuce „Pan Tom buduje dom” jako Katarzyna Łebska, pod reżyserią Klementyny Krymko.

W następnym roku, **1947**, brała udział w przedstawieniu „Na jagody” w reżyserii Władysława Oliszewskiego. W tym samym roku zagrała również w „Kwiat ametystu” jako Wiwiana, znowu u Klementyny Krymko. Ponadto w tej samej placówce wystąpiła w roli Doroty oraz Małpki Czi-Czi w „Doktorze Dolittle”, reżyserowanym przez Jana Wesołowskiego.

Rok 1948 zapisał się w jej karierze poprzez rolę Kubiakowej w „Budowali most”, w reżyserii Henryka Ładosza oraz Izabelli Szereszewskiej. **Rok później, w 1949**, zagrała Dziewczynę I w „Opowieści o Chopinie”, reżyserowanej przez zespół.

Przechodząc do Teatru Nowej Warszawy, w **1950 roku** wystąpiła jako Gospodyni w przedstawieniu „O krasnoludkach i o sierotce Marysi”, reżyserowanym przez Marię Leonię Jabłonkównę. W **1951 roku** zagrała Jędrasową w „Człowieku i maszynach” (reż. Zbigniew Koczanowicz) oraz Magdę w „Osiem lalek i jeden miś”, pod reżyserią Renę Tomaszewską. Rok 1952 przyniósł jej rolę Babuleńki w „O grajku i królewnie żabie” (reż. Z. Koczanowicz), a w **1953** wystąpiła jako Marianna Kilińska w „Magazynie Małgorzaty Charette”, w reżyserii Natalii Szydłowskiej.

W Teatrze Młodej Warszawy, w **1956 roku**, Barbara zagrała Nianię królewny Elzy w „Dzikich łabędziach” (reż. Tadeusz Cygler) oraz Babcię w „Teorii Einsteina” w **1957** (reż. Stanisław Bugajski).

W Teatrze Klasycznym w Warszawie, **w 1958 roku**, zaprezentowała się jako Dziewka w „Bolesławie Śmiałym. Skałka”, reżyserowanym przez Emila Chaberskiego. Tego samego roku zagrała Lokatorkę w „Moralności pani Dulskiej” (reż. Jadwiga Chojnacka).

Prace reżyserskie (wybór)

Wśród wybranych prac reżyserskich Barbary Abramow-Newerly, warto zwrócić uwagę na jej osiągnięcia w Teatrze RTPD „Baj” w Warszawie. W 1945 roku zrealizowała znajdujące się na czołowej liście wydarzeń teatralnych:

• „Cztery mile za piec”, które było pierwszym powojennym przedstawieniem w tym teatrze,
• „O Kasi, co gąski zgubiła” w tym samym roku.

---

Oceń: Barbara Abramow-Newerly

---