Marian Włodzimierz Żebrowski to postać, która zasługuje na szczególną uwagę w historii Wojska Polskiego. Urodził się 28 grudnia 1896 roku w Puławach, a swoją drogę wojskową zakończył tragicznie 24 września 1992 roku w Warszawie.
W trakcie swojej służby zdobył stopień majora broni pancernych. Jego oddanie oraz umiejętności zostały docenione przez władze Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, które mianowały go na pułkownika. Historia życia Żebrowskiego jest nie tylko opowieścią o zaangażowaniu w sprawy obronności Polski, ale także o losach żołnierzy, którzy musieli stawić czoła trudnym okolicznościom historycznym.
W II Rzeczypospolitej
Marian Żebrowski, syn Zdzisława i Anny z Prokopowiczów, był osobą, która znacząco wpisała się w historię Polski. Ukończył Gimnazjum Filologiczne w Lublinie, gdzie zdobył solidne wykształcenie. Wydarzenia z listopada 1918 roku zapoczątkowały jego wojskową karierę, bowiem wstąpił do 7 pułku ułanów, co stanowiło istotny krok w jego życiu.
W marcu 1920 roku, w ramach rozwoju zawodowego, odkomenderowano go na studia architektoniczne na Politechnice Warszawskiej, co świadczyło o jego ambicjach w dziedzinie budownictwa. Dodatkowo, ukończył kurs wojenny w Szkole Podchorążych, co pozwoliło na dalszy rozwój jego umiejętności i wiedzy wojskowej. W czerwcu tego samego roku, Żebrowski wstąpił na front litewsko-białoruski, gdzie walczył z determinacją.
Po zakończeniu służby na frontach wojennych, do 1930 roku służył w 7 pułku Ułanów Lubelskich, a następnie przesunięto go do 2 szwadronu samochodów pancernych w Warszawie, gdzie objął stanowisko młodszego oficera (dowódcy plutonu). W latach 1930–1936 kontynuował swoją służbę w 1 dywizjonie samochodów pancernych, a w kolejnych latach, od 1936 do 1939 roku, piastował urząd kierownika Referatu Wyszkolenia w Dowództwie Broni Pancernych Ministerstwa Spraw Wojskowych.
W 1937 roku, Żebrowski przeszedł z korpusu oficerów kawalerii do korpusu oficerów broni pancernych, co wiązało się z nobilitacją jego dotychczasowego stopnia – rotmistrza, na kapitana. Jego kariera dowódcy i oficerki w broni pancernych stawiała go w czołówce ówczesnych dowódców, świadczących o jego zaangażowaniu oraz profesjonalizmie w służbie wojskowej.
W PSZ na Zachodzie
„Na front wyruszył jako dowódca oddziałów zaopatrywania 1 Dywizji Pancernej. W trakcie bitwy pod Falaise odniósł poważne rany, co skutkowało jego odesłaniem do Anglii na rehabilitację. Po zakończeniu procesu zdrowienia, w maju 1945 roku objął stanowisko komendanta Szkoły Służby Zaopatrywania i Transportu, a następnie pełnił funkcję szefa Służby Zaopatrywania i Transportu I Korpusu Polskiego. W 1948 roku został zwolniony z Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia i przeszedł do rezerwy, jednak pozostał na emigracji.
Na obczyźnie aktywnie angażował się w działalność stowarzyszeń wojskowych, pełniąc rolę Prezesa Koła Żołnierzy dowództwa I Korpusu. Był redaktorem zeszytów historycznych „Ułani Lubelscy” oraz pierwszym redaktorem „Przeglądu Zrzeszenia Kół Pułkowych Kawalerii”. Później objął redakcję „Przeglądu Kawalerii i Broni Pancernej”, gdzie z pasją popularyzował historię kawalerii.
Zmarł 24 września 1992 roku w Warszawie, a jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz parafialny przy ul. Piaskowej w Puławach.
Wybrane publikacje
Marian Żebrowski jest autorem wielu istotnych publikacji, które zgłębiają historię oraz dziedzictwo 7. Pułku Ułanów Lubelskich im. Generała Kazimierza Sosnkowskiego. Poniżej przedstawiamy kilka z jego kluczowych prac:
- Księga dziejów: 7 Pułku Ułanów Lubelskich im. Generała Kazimierza Sosnkowskiego, współautorzy: Józef Smoleński, Józef Smoleński-Kolec, Polish Cultural Foundation, 1969,
- Generał broni Kazimierz Sosnkowski: szef 7. Pułku Ułanów Lubelskich, Koło Żołnierzy 7. Pułku Ułanów Lubelskich, 1970,
- Zarys historii polskiej broni pancernej, 1918–1947, White Eagle Press Limited (T.U.), 1971,
- 4 Batalion Pancerny, White Eagle Press – Stanisław Janicki, 1980,
- Pluton trębaczy 7 Pułku Ułanów Lubelskich im. Gen. Kazimierza Sosnkowskiego: (na tle muzyki konnej Wojska Polskiego, poczynając od XVII wieku), Nakł. Koła Żołnierzy 7. Pułku Ułanów Lubelskich im. gen. K. Sosnkowskiego, 1981,
- Konie 7 Pułku Ułanów Lubelskich im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego, Poets and Painters Press, 1987, ISBN 0-948668-96-2, ISBN 978-0-948668-96-8.
Stanowiska służbowe
Marian Żebrowski piastował wiele istotnych stanowisk w swojej karierze wojskowej, które miały znaczący wpływ na rozwój jednostek pancernych.
- dowódca plutonu,
- oficer ewidencyjny,
- adiutant szwadronu,
- zastępca dowódcy szwadronu ułanów (do 1930),
- dowódca plutonu samochodów pancernych,
- adiutant szwadronu,
- dowódca szwadronu samochodów pancernych (do 1936),
- kierownik Referatu Wyszkolenia w Dowództwie Broni Pancernych MSWojsk. (1936-1939),
- szef sztabu 4 batalionu czołgów (1939, Francja),
- dowódca szwadronu czołgów w 1 dywizjonie rozpoznawczym,
- p.o. dowódcy 67 batalionu czołgów od 1 sierpnia 1941,
- zastępca dowódcy 67 batalionu,
- kwatermistrz 16 Brygady Pancernej od stycznia 1942,
- dowódca Oddziałów Zaopatrywania 1 Dywizji Pancernej od stycznia 1944,
- komendant Szkoły Służby Zaopatrywania i Transportowej od maja 1945,
- szef Służby Zaopatrywania i Transportowej I Korpusu Polskiego od listopada 1945.
Te różnorodne role świadczą o jego kompetencjach oraz zaangażowaniu w rozwój i organizację jednostek wojskowych w trudnych czasach.
Awanse
Marian Żebrowski w swojej karierze wojskowej przeszedł szereg awansów, które miały miejsce w różnych latach historycznych.
- podporucznik – 1 stycznia 1921,
- porucznik – 1922,
- rotmistrz – 22 lutego 1934, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 oraz 7. lokatą w korpusie oficerów kawalerii,
- major – 1944,
- podpułkownik – 1964,
- pułkownik – 1990.
Ordery i odznaczenia
Marian Żebrowski zdobył wiele orderów i odznaczeń, które stanowią wyraz jego zasług oraz oddania dla ojczyzny. Poniżej przedstawiamy listę najważniejszych z nagród, które otrzymał w trakcie swojej kariery.
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1973),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie),
- Medal Niepodległości (16 marca 1937),
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Krzyż Wojenny ze złotą gwiazdką (Francja),
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa).
Przypisy
- M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 29, Nr 5 z 31.12.1973 r.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 12 z 06.08.1929 r., s. 244.
- a b c d Suchcitz i Wroński 2002, s. 52.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Adam Wirtemberski | Ryszard Towalski | Feliks Harasymowicz | Czesław Kurpias | Karol Kafka | Mikołaj Maciejowicz | Joachim Hempel (oficer) | Cezary Kęsik | Kazimierz Eysmont | Mieczysław Jędruszczak | Jerzy HollakOceń: Marian Żebrowski