Bohdan Zadura


Bohdan Zadura, urodzony 18 lutego 1945 roku w Puławach, to postać czołowa w polskiej literaturze, znana jako poeta, prozaik, tłumacz oraz krytyk literacki.

Jego twórczość odznacza się bogactwem form i tematów, które eksplorują zarówno osobiste, jak i uniwersalne wątki, wpływając tym samym na wielu czytelników i krytyków.

Życiorys

W 1962 roku zadebiutował na łamach miesięcznika „Kamena”, co stanowiło przełomowy moment w jego karierze literackiej. Przez wiele lat pełnił funkcję redaktora kwartalnika „Akcent”, a w latach 2004-2020 był redaktorem naczelnym „Twórczości”, co znacząco wpłynęło na polską scenę literacką.

Jest autorem licznych przekładów z różnych języków, w tym angielskiego, ukraińskiego i węgierskiego. Jego praca nad antologią „Wiersze zawsze są wolne” wydaną w 2005 roku, podkreśla jego zaangażowanie w literaturę międzynarodową.

Otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Puławy w 2010 roku, co stanowiło uhonorowanie jego wkładu w kulturę regionu. W 2009 roku został nominowany do prestiżowej Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius” za swój tom poetycki „Wszystko”. Kolejne wyróżnienie przyszło w 2011 roku za tom „Nocne życie”, za który otrzymał Wrocławską Nagrodę Poetycką „Silesius” w kategorii „książka roku”.

W 2014 roku zdobył Międzynarodową Nagrodę Literacką im. Hryhorija Skoworody, kładąc tym samym fundamenty pod dalsze sukcesy w swojej twórczości. Rok później, w 2015, za tom „Kropka nad i” został uhonorowany Nagrodą im. C.K. Norwida. Po raz kolejny otrzymał Wrocławską Nagrodę Poetycką „Silesius” w 2018, tym razem za całokształt swojej twórczości, co podkreśla jego znaczenie w polskiej poezji.

W 2020 roku, jego osiągnięcia zostały docenione poprzez przyznanie Nagrody „Literatury na Świecie”, a w 2021 roku zdobył Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus za przekład książki Kateryny Babkiny „Nikt tak nie tańczył, jak mój dziadek”.

Osobiście, Bohdan Zadura jest ojcem Marka Sergiusza, który przyszedł na świat w 1974 roku.

Twórczość

Poezja

  • W krajobrazie z amfor, Czytelnik, Warszawa 1968,
  • Podróż morska, Czytelnik, Warszawa 1971,
  • Pożegnanie Ostendy, Czytelnik, Warszawa 1974,
  • Małe muzea, Czytelnik, Warszawa 1977,
  • Zejście na ląd, Czytelnik, Warszawa 1983,
  • Starzy znajomi, Czytelnik, Warszawa 1986,
  • Prześwietlone zdjęcia, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1990,
  • Cisza, Wydawnictwo a5, Poznań 1994 [tom wierszy],
  • Cisza, Wydawnictwo Pomona, Wrocław 1996 [poemat],
  • Noc poetów. Warszawa pisarzy, Centrum Sztuki – Teatr Dramatyczny, Legnica 1998,
  • Kaszel w lipcu, Wydawnictwo Pomona, Wrocław 2000,
  • Więzień i krotochwila, Zielona Sowa, Kraków 2001,
  • Poematy, Biuro Literackie, Legnica 2001,
  • Ptasia grypa, Biuro Literackie, Legnica 2002,
  • Kopiec kreta, Biuro Literackie, Wrocław 2002,
  • Stąd: wiersze puławskie, Towarzystwo Przyjaciół Puław, Puławy 2002,
  • Wiersze zebrane (3 tomy), Biuro Literackie, Wrocław 2005–2006,
  • Wszystko, Biuro Literackie, Wrocław 2008,
  • Nocne życie, Biuro Literackie, Wrocław 2010,
  • Wiersze wybrane, WBPiCAK, Poznań 2011,
  • Zmartwychwstanie ptaszka (wiersze i sny), Biuro Literackie, Wrocław 2012,
  • Kropka nad i, Biuro Literackie, Wrocław 2014,
  • Najlepsze lata, 2015,
  • Już otwarte, Biuro Literackie, Stronie Śląskie – Wrocław 2016,
  • Po szkodzie, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2018,
  • Płyn Lugola, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2020.

Proza

  • Lata spokojnego słońca, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1968,
  • A żeby ci nie było żal, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1972,
  • Patrycja i chart afgański, Warszawa: Czytelnik, 1976,
  • Do zobaczenia w Rzymie, Warszawa: Czytelnik, 1980,
  • Lit, Gdańsk: Marabut, 1997,
  • Proza tom 1. Opowiadania, Wrocław: Biuro Literackie, 2005,
  • Proza tom 2. Powieści, Wrocław: Biuro Literackie, 2006.

Eseje

  • Radość czytania (1980),
  • Tadeusz Nowak (1981),
  • Daj mu tam, gdzie go nie ma (1996),
  • Między wierszami, Biuro Literackie, Legnica 2002,
  • Szkice, recenzje, felietony. Tom 1, Biuro Literackie, Wrocław 2007,
  • Szkice, recenzje, felietony. Tom 2, Biuro Literackie, Wrocław 2007.

Przekłady

  • D.J. Enright, Księga Fausta, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1984,
  • Dmytro Pawłyczko, Tajemnica twojej twarzy (1989),
  • Tony Harrison, Kumkwat dla Johna Keatsa, PIW, Warszawa 1990,
  • John Ashbery, No i wiesz (1993) (razem z Andrzejem Sosnowskim i Piotrem Sommerem),
  • D.J. Enright, Rok akademicki (1997),
  • Mihály Babits, Księga Jonasza, Wydawnictwo Pomona 1998,
  • Tony Harrison, Sztuka i zagłada, Biuro Literackie, Legnica 1999,
  • Dmytro Pawłyczko, Naparstek (2000),
  • John Guzlowski, Język mułów i inne wiersze, Biblioteka Śląska, Katowice 2002,
  • Wasyl Machno, Wędrowcy, Wydawnictwo Bonami, Poznań 2003 (razem z Andrzejem Nowakiem i Renatą Rusnak),
  • Wiersze zawsze są wolne. Poezja ukraińska w przekładach Bohdana Zadury, Biuro Literackie, Wrocław 2004, 2005, 2007,
  • Jurij Andruchowycz, Piosenki dla martwego koguta, Biuro Literackie, Wrocław 2005, 2007,
  • Andrij Bondar, Jogging, Wydawnictwo Mamiko, Nowa Ruda 2005 (razem z Adamem Wiedemannem),
  • Wasyl Machno, 34 wiersze o Nowym Jorku i nie tylko, Biuro Literackie, Wrocław 2005,
  • Serhij Żadan, Historia kultury początku stulecia, Biuro Literackie, Wrocław 2005,
  • Andrij Lubka, Killer, Biuro Literackie, Wrocław 2013,
  • Dzwinka Matijasz, Powieść o ojczyźnie, Biuro Literackie, Wrocław 2014,
  • Wasyl Machno, Listy i powietrze. Opowiadania pograniczne, Akcent, Lublin 2015,
  • Kateryna Babkina Szczęśliwi nadzy ludzie, Warsztaty Kultury w Lublinie 2017,
  • Kateryna Babkina Sonia, Warsztaty Kultury w Lublinie 2018,
  • Kateryna Babkina, Nikt tak nie tańczył, jak mój dziadek, Warsztaty Kultury w Lublinie 2020,
  • Peter Milčák, Bracia krwi, Wydawnictwo Wolno, Lusowo 2020,
  • Kateryna Babkina, Nie boli, Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2023,
  • Kateryna Babkina, A pamiętasz, mamo?, Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2023,
  • Ołeksandr Kłymenko, Orfeusz i Sołomija, PIW, Warszawa 2024.

Rozmowy

  • Klasyk na luzie. Rozmowy z Bohdanem Zadurą, wybr., oprac. Jarosław Borowiec, Wrocław 2011.

Opracowania

  • Jarosław Borowiec, Zadura. Ścieżka wiersza, Puławy 2008,
  • W wierszu i między wierszami. Szkice o twórczości Bohdana Zadury, red. Piotr Śliwiński, Poznań 2013.

Przypisy

  1. Bohdan Zadura z Angelusem za przekład z ukraińskiego. Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, 19.10.2021 r. [dostęp 04.09.2024 r.]
  2. Znamy laureatów Nagrody "Literatury na Świecie" za rok 2020 [online], Onet Kultura, 11.05.2021 r. [dostęp 01.10.2023 r.]
  3. Mateusz Werner nowym redaktorem naczelnym „Twórczości” [online], instytutksiazki.pl, 02.02.2021 r. [dostęp 19.08.2022 r.]
  4. PrzemysławP. Głuchowski PrzemysławP., Marek S. Zadura [online], Wydawnictwo [dostęp 13.09.2023 r.]
  5. A pamiętasz, mamo? / Kateryna Babkina ; przełożył Bohdan Zadura. [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 26.09.2023 r.]
  6. Nikt tak nie tańczył, jak mój dziadek [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 06.03.2022 r.]
  7. Nie boli / Kateryna Babkina ; przełożył Bohdan Zadura [online], Katalogi Biblioteki Narodowej [dostęp 16.05.2023 r.]
  8. a b Laureatka Angelusa Kateryna Babkina dotarła do Wrocławia [online], Instytut Książki, 03.03.2022 r. [dostęp 06.03.2022 r.]
  9. Silesius 2018 – nominacje [online], silesius.wroclaw.pl [dostęp 09.04.2018 r.]
  10. Peter Milčák: Bracia krwi (przeł. Bohdan Zadura) [online], Wydawnictwo Wolno [dostęp 20.05.2020 r.]
  11. Biuro Literackie. biuroliterackie.pl. [dostęp 15.07.2015 r.]
  12. 27 maja 2010: Uchwała Nr L/480/10 Rady Miasta Puławy z dnia 20.05.2010 r. w sprawie nadania tytułu „Honorowego Obywatela Miasta Puławy”. bip.pulawy.pl. [dostęp 20.02.2011 r.]

Oceń: Bohdan Zadura

Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:19