Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Puławach

Początki tej świątyni sięgają czasów, gdy powstała jako kaplica w bliskim sąsiedztwie Pałacu Czartoryskich. Fundator, książę Adam Kazimierz Czartoryski, zatwierdził plany budowy 3 stycznia 1800 roku. Prace budowlane rozpoczęły się wiosną tego samego roku i zakończyły w 1803. Budowla została zaprojektowana w klasycystycznym stylu, wzorując się na rzymskim Panteonie, a za projekt odpowiedzialny był Piotr Aigner, przy współpracy dekoratora Fryderyka Baumana. Książę Czartoryski poświęcił kaplicę na cześć swojej matki, Zofii Czartoryskiej z Sieniawskich.

Prace wykończeniowe trwały aż do 1814 roku. W 1807 roku księżna Izabela Czartoryska zainwestowała w wyposażenie świątyni, dostarczając jej niezbędne sprzęty liturgiczne, takie jak krzyż, szafkę na Hostię oraz kamienną mensę ołtarza, która miała służyć do przechowywania relikwii. Monstrancja oraz szaty liturgiczne zostały dostarczone ze skarbca pałacowego, a świeczniki wykonano ze srebra przekazanego przez księżną.

Uroczystość otwarcia Kaplicy Pałacowej miała miejsce 24 grudnia 1814 roku, a klucz do drzwi wejściowych wręczył księżnej Izabeli jej architekt. Kaplica została konsekrowana w 1815 roku przez biskupa Wojciecha Józefa Skarszewskiego. Oprócz pierwotnej funkcji dla pałacowych potrzeb, budowla stała się dostępna także dla mieszkańców Puław, dla których kościół parafialny pod wezwaniem Św. Józefa we Włostowicach był zbyt odległy.

Na prośbę społeczności lokalnej, książę Adam Kazimierz Czartoryski 17 czerwca 1817 roku ustanowił fundusz dla księdza. Oprócz niego, pomoc finansową zapewniła również księżna Maria Wirtemberska, natomiast pozostałe koszty pokryli mieszkańcy Puław. Dzięki uzyskaniu zgody biskupa, już od 23 grudnia 1819 roku w kaplicy mogły być odprawiane nabożeństwa.

Warto zaznaczyć, że 30 września 1919 roku z inicjatywy społeczności lokalnej, dawna Kaplica Pałacowa została erygowana jako samodzielna parafia w Puławach, co stanowiło zwieńczenie jej ważnej roli w życiu religijnym regionu.