I Liceum Ogólnokształcące im. Ks. A.J. Czartoryskiego, znane powszechnie jako "Czartorych" lub "Czart", to instytucja o bogatej tradycji edukacyjnej. Jest to najstarsza szkoła ponadpodstawowa w Puławach, której historia sięga 1916 roku.
Od 1918 roku liceum nosi zaszczytne imię księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, postaci znanej z działalności na rzecz kultury i oświaty w Polsce.
Warto także wspomnieć, że w wrześniu 2009 roku, w ramach I LO im. A.J. ks. Czartoryskiego, rozpoczęło swoją działalność Niepubliczne Gimnazjum, które w późniejszym czasie zostało przekształcone w Niepubliczną Szkołę Podstawową „Klasyk”. To świadczy o dynamicznym rozwoju placówki oraz jej zaangażowaniu w dostosowywaniu oferty edukacyjnej do potrzeb współczesnych uczniów.
Historia szkoły
Historia tej placówki edukacyjnej jest ściśle związana z dziejami Puław, które w okresie zaborów nosiły nazwę Nowa Aleksandria, nadaną na cześć cara. Po wojennych zawirowaniach miasto znalazło się pod okupacją Austriaków, którzy przywrócili mu dawną nazwę. W tym kontekście lokalne władze podjęły decyzję o utworzeniu szkoły, której celem miało być kształtowanie inteligencji puławskiej.
Głównym pomysłodawcą oraz pierwszym dyrektorem tej instytucji od 28 października 1916 roku był Stanisław Eustachiewicz. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 1 grudnia 1918 roku, nowa placówka zyskała miano Państwowego Gimnazjum im. ks. A. J. Czartoryskiego. W dniu 9 czerwca 1923 roku odbyła się uroczystość położenia kamienia węgielnego pod nowy gmach szkoły, który ostatecznie oddano do użytku w październiku 1926 roku.
W 1928 roku szkoła, która do tego momentu funkcjonowała jako instytucja męska, uległa przekształceniu w placówkę koedukacyjną w wyniku zniesienia Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego Jadwigi Hollakowej. W okresie przedwojennym placówka wyróżniała się wysokim poziomem nauczania, a uczniowie korzystali z wiedzy tak znakomitych pedagogów jak Aleksander Kosiba.
W czasach okupacji hitlerowskiej Włodzimierz Zinkiewicz, nauczyciel geografii, odgrywał kluczową rolę w organizacji tajnego gimnazjum i liceum, prowadząc nauczanie w podziemiu aż do zakończenia wojny. Było to niezwykle istotne, bowiem w konspiracji uczestniczyło 462 uczniów, z których 73 zdało małą maturę, a 14 uzyskało dużą maturę.
Po wojnie, kierownictwo placówki objął Alojzy Szubartowski, sprawując swoją rolę od 1945 do 1966 roku. Jego następcą w latach 1966–1990 był Aleksander Chromiński, który w 1967 roku zainaugurował użytkowanie nowych obiektów, w tym internatu oraz dwóch sal gimnastycznych. Uroczystość odsłonięcia pomnika patrona szkoły miała miejsce 29 listopada 1986 roku przed budynkiem liceum.
W 1989 roku liceum stało się członkiem Towarzystwa Szkół Twórczych, obejmującego najlepsze szkoły w kraju. W roku szkolnym 1990/1991 dyrektorem został Tadeusz Kobusiński, a jego następcy, Ignacy Czeżyk oraz Urszula Giedyk, kierowali placówką w kolejnych latach. Najnowszą zmianą na stanowisku dyrektora było powołanie Marka Chrzanowskiego, który objął tę funkcję po Beacie Trzcińskiej-Staszczyk, sprawującej ją do 2019 roku.
Znani absolwenci
Wielu znakomitych absolwentów I Liceum Ogólnokształcącego im. A.J. ks. Czartoryskiego w Puławach wpisało się w historię Polski, osiągając sukcesy w różnych dziedzinach. Oto krótkie zestawienie niektórych z nich:
- Marian Bernaciak „Orlik” – porucznik, dowódca oddziału partyzanckiego Armii Krajowej,
- Danuta Błażejczyk – piosenkarka, znana z licznych przebojów,
- Grzegorz Jędrejek – prawnik, od 2017 roku sędzia Trybunału Konstytucyjnego,
- Romuald Karaś – dziennikarz, dokumentujący ważne wydarzenia w Polsce,
- Włodzimierz Karpiński – minister Skarbu Państwa w latach 2013-2015,
- Julian Opania – leśnik, porucznik, uczestnik kampanii wrześniowej oraz żołnierz AK, poległy podczas powstania warszawskiego,
- Marian Opania – aktor, znany z roli w wielu filmach i przedstawieniach teatralnych,
- Jan Podgórski – lekarz, generał brygady, profesor neurochirurgii,
- Małgorzata Sadurska – poseł na Sejm RP oraz szef kancelarii Prezydenta RP,
- Andrzej Bernard Sadzikowski – lekarz weterynarii, profesor parazytologii,
- Antoni Sułek – profesor socjologii, badacz zjawisk społecznych,
- Krzysztof Szulowski – poseł na Sejm RP, specjalista mikrobiologii,
- Władysław Węgorek – profesor entomologii, znawca owadów.
Każda z tych osób wniosła coś istotnego do społeczeństwa, kształtując historię Polski w różnorodny sposób.
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty edukacyjne i naukowe":
Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy | Ośrodek Diagnostyki i Zwalczania Zagrożeń Biologicznych | Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa | Wydział Zamiejscowy Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w PuławachOceń: I Liceum Ogólnokształcące im. A.J. ks. Czartoryskiego w Puławach