Pomnik Poległych i Pomordowanych w II wojnie światowej w Puławach to niezwykle istotna struktura, autorstwa Adama Prockiego, mająca na celu upamiętnienie wszystkich ofiar II wojny światowej. Znajduje się on na cmentarzu wojennym przy ul. Piaskowej w Puławach, co nadaje mu wyjątkowego znaczenia w kontekście lokalnej historii.
Pierwotny projekt tego pomnika został przygotowany na konkurs, który dotyczył Pomnika Bohaterów Warszawy. Praca ta zyskała znaczną popularność i wzbudziła duże zainteresowanie wśród jurorów. Irena Grzesiuk-Olszewska zauważyła, że projekt ten charakteryzował się ogromnym ładunkiem ekspresji, jednocześnie zachowując spokojną i wyciszoną formę.
Choć ostatecznie wybrano inną rzeźbę do realizacji w Warszawie, twórczość Prockiego znalazła swoje miejsce w Puławach, gdzie pomnik został odsłonięty w 1963 roku. W ciągu lat, jego znaczenie i wartość artystyczna były wielokrotnie podkreślane, a w 2012 roku przeszedł on renowację, aby móc nadal być symbolem pamięci o tragicznych wydarzeniach, które miały miejsce podczas drugiej wojny światowej.
Wypowiedzi na temat pomnika
Prace związane z pomnikiem, które zostały przedstawione na wystawie projektów w ramach konkursu na Pomnik Bohaterów Warszawy, przyciągnęły uwagę wielu krytyków i artystów, którzy podzielili się swoimi refleksjami. Rzeźbiarz Franciszek Masiak wyraził swoje zdanie na temat tego dzieła w następujący sposób:
To jest symbol walki i symbol muru, który trwa na stanowisku jak ranny żołnierz, pomimo otrzymanych ran nie daje za wygraną. Taki także symbol niezłomnej walki pokazany jest w pięknej rzeźbie kolegi Prockiego, przedstawiającej żołnierza bez nogi, który podnosi rękę z karabinem, dając dowód walki do ostatniego tchu.
Wysoko ocenił tę pracę także Stanisław Ledóchowski, który dodał, że:
Powstaniec Adama Prockiego jest jak dotąd najlepszą rzeźbą figuralną konkursu… Proponuję: przystąpić do realizacji pierwszej wersji projektu Xawerego Dunikowskiego lub… rzeźby Adama Prockiego.
Cytaty pochodzą z publikacji „Pomnik na cenzurowanym”, zamieszczonej w „Współczesności” nr 2 z datą 16–31 stycznia 1960 roku, a ich autorką jest Irena Grzesiuk-Olszewska w książce „Polska rzeźba pomnikowa w latach 1945-1995”.
Odsłonięcie pomnika także spotkało się z pozytywnym przyjęciem w lokalnej społeczności, co podkreślił jeden z recenzentów:
Pomnik poległych to duży sukces artystyczny Adama Prockiego i zasługa mądrych gospodarzy Puław.
To zdanie zostało opublikowane w „Kulturze” nr 26 z 8 grudnia 1963 roku, a także odnosi się do wspomnianej wcześniej książki autorstwa Ireny Grzesiuk-Olszewskiej.
Przypisy
- Puławy: Zakończył się remont pomnika na cmentarzu wojskowym. pulawy.naszemiasto.pl, 20.08.2012 r. [dostęp 24.01.2015 r.]
- Ewa Kozieł: Odnowione pomniki na cmentarzu wojennym przy ul. Piaskowej. um.pulawy.pl, 20.08.2012 r. [dostęp 24.01.2015 r.]
- Irena Grzesiuk-Olszewska: Polska rzeźba pomnikowa w latach 1945-1995. Warszawa: Neriton, 1995 r. s. 79.
- Irena Grzesiuk-Olszewska: Polska rzeźba pomnikowa w latach 1945-1995. Warszawa: Neriton, 1995 r. s. 80.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Tankred i Klorynda | Muzeum Czartoryskich w Puławach | Parafia Świętej Rodziny w Puławach | Nadleśnictwo Puławy | Świątynia Sybilli w Puławach | Rezerwat przyrody Łęg na Kępie w Puławach | Cerkiew św. Marii Magdaleny w Puławach | Galeria ZielonaOceń: Pomnik Poległych i Pomordowanych w II wojnie światowej w Puławach