Parafia św. Równej Apostołom Marii Magdaleny stanowi ważny punkt na mapie duchowej Puław, będąc lokalną parafią prawosławną przynależącą do dekanatu Lublin w diecezji lubelsko-chełmskiej. Jej działalność i tradycja wpływają na życie religijne mieszkańców.
Na obszarze tej parafii ma swoją siedzibę jedna, ale znacząca cerkiew, która jest miejscem modlitwy i zgromadzeń wiernych. Cerkiew św. Marii Magdaleny w Puławach pełni funkcje parafialne, a jej piękno przyciąga zarówno wyznawców, jak i turystów zainteresowanych architekturą sakralną.
Warto również wspomnieć, że na zabytkowym cmentarzu rzymskokatolickim, który znajduje się w dzielnicy Włostowice, usytuowana jest kaplica prawosławna. To miejsce łączy różne tradycje religijne i jest świadkiem bogatej historii tego regionu.
Historia
Prawosławie w Puławach ma swoje początki datowane na rok 1843, kiedy to do Pałacu Czartoryskich przeniesiono z Warszawy Instytut Dobrze Urodzonych Panien. W jego ramach utworzono domową cerkiew pod wezwaniem św. Męczennicy Księżnej Aleksandry, która została konsekrowana 19 października 1844 przez arcybiskupa warszawskiego i nowogeorgijewskiego Nikanora. Niemniej jednak, w 1862 roku instytucja została z powrotem przeniesiona do Warszawy, co skutkowało zamknięciem cerkwi oraz przeniesieniem jej wyposażenia do świątyń znajdujących się w Warszawie oraz Chełmie.
W 1871 roku ponownie w Pałacu Czartoryskich otworzono Instytut Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa, w którym również powstała domowa cerkiew – tym razem pod wezwaniem Opieki Matki Bożej. Jej konsekracja miała miejsce 20 października 1871 r. pod przewodnictwem arcybiskupa Joannicjusza. Jeszcze bardziej znaczące wydarzenie miało miejsce 15 kwietnia 1877 r., kiedy to ustanowiono samodzielną parafię prawosławną w Puławach. W roku 1884, z inicjatywy ks. Jurija Tatarowa, zrealizowano projekt budowy cmentarza parafialnego na Włostowicach, który obecnie stanowi część cmentarza rzymskokatolickiego.
Na krótko przed tym, nieopodal cerkwi zbudowano również dzwonnicę, która została zniszczona w 1915 roku. W 1904 roku, na terenie, który obecnie należy do Opola Lubelskiego, wzniesiono cerkiew filialną pod wezwaniem Opieki Matki Bożej, a w 1909 roku – cerkiew polową pod wezwaniem Świętej Trójcy, przeznaczoną dla 71. Bielawskiego Pułku Piechoty, stacjonującego w Puławach. Z kolei w 1913 roku wybudowano murowaną kaplicę cmentarną.
Dalsza działalność parafii została przerwana przez I wojnę światową. Ludność prawosławna, wraz z wojskami carskimi, musiała udać się w głąb Rosji, co skutkowało bieżeństwem. W trakcie tego okresu cerkiew Opieki Matki Bożej w Pałacu Czartoryskich została zlikwidowana. Następnie cerkiew Świętej Trójcy w 1920 r. została przejęta przez rzymskich katolików i obecnie, po przebudowie w latach 1936–1938, pełni funkcję kościoła parafialnego pod wezwaniem Matki Bożej Różańcowej.
Po wojnie, przybyła do Puław diaspora prawosławna nie miała żadnych obiektów sakralnych, z wyjątkiem nieużytkowanej kaplicy cmentarnej, która była w bardzo złym stanie. Tak było aż do początku XXI wieku. Wierni w tym czasie należeli do parafii Przemienienia Pańskiego w Lublinie. W 2000 roku diecezja lubelsko-chełmska otrzymała od Skarbu Państwa działkę przy ulicy Władysława Stanisława Reymonta 23, jako zadośćuczynienie za utracony majątek Kościoła Prawosławnego.
Budowa cerkwi pod wezwaniem św. Równej Apostołom Marii Magdaleny rozpoczęła się 16 czerwca 2002 roku, a 27 kwietnia 2003 roku cele możliwość pierwszego nabożeństwa w nowej świątyni. Ukończenie budowy miało miejsce w lipcu 2004 roku. Wcześniej, 10 września 2003 roku, arcybiskup Abel (Popławski) restytuował puławską parafię prawosławną, nadając jej wezwanie św. Marii Magdaleny.
W 2008 roku, z budżetowego dofinansowania miasta, odrestaurowano kaplicę na cmentarzu włostowickim. Ważnym wydarzeniem miało miejsce 3 listopada 2013 roku, kiedy to w cerkwi parafialnej umieszczono ikonę św. Męczennika Arcybiskupa Onufrego, pochodzącą z pobliskiego Opola Lubelskiego. Ustanowiono również dzień wspomnienia tego świętego – 1. niedzielę listopada, które jest drugim świętem parafialnym.
W dniu 26 października 2016 roku parafia otrzymała cmentarz forteczny Twierdzy Dęblin. Od momentu reaktywacji parafii działa również chór „Melodos,” którym zarządza psalmista Bogdan Repeła. W obecnych czasach w życiu religijnym parafii uczestniczy około 50 osób.
Wykaz proboszczów
W historii parafii św. Równej Apostołom Marii Magdaleny w Puławach, na przestrzeni lat kluczową rolę odgrywali jej proboszczowie.
- 2003 – ks. Anatol Kozicki,
- 2008–2013 – ks. Jan Grajko,
- 2013–2019 – ks. Jarosław Szczur,
- od 2019 – ks. Michał Doroszkiewicz.
Przypisy
- Katarzyna Bartoszewicz: X-lecie Parafii Prawosławnej pw. św. Marii Magdaleny w Puławach. cerkiew.pl, 08.11.2013 r. [dostęp 27.04.2021 r.]
- Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Dęblin: Przekazanie cmentarza parafii prawosławnej [dostęp 27.10.2016 r.]
- Dekanat Lubelski. orthodox.pl. [dostęp 20.08.2019 r.]
- Strona parafii rzymskokatolickiej św. Józefa w Puławach – historia cmentarza, zdjęcia kaplicy prawosławnej. [dostęp 27.12.2012 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Zbory":
Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów w Puławach | Parafia Miłosierdzia Bożego w Puławach | Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Puławach | Parafia św. Alberta Chmielowskiego w PuławachOceń: Parafia św. Równej Apostołom Marii Magdaleny w Puławach