Stanisław Baranowski (prawnik)

---

Życiorys

Wczesne lata

Stanisław Baranowski przyszedł na świat 3 maja 1876 roku w Puławach, znajdujących się na terenie ziemi lubelskiej, jako syn Henryka i Marii Cyman. Po ukończeniu studiów prawniczych na Uniwersytecie Warszawskim w 1903 roku, rozpoczął aplikację sądową w Lublinie. Podczas tego okresu, pracował jako sekretarz oraz sędzia śledczy w kilku powiatach, w tym zamojskim oraz puławskim. W trakcie swojej pracy, 13 maja 1905 roku, z powodzeniem zdał egzamin na starszego kandydata do posad sądowych. Poza tym, angażował się w życie społeczne, będąc aktywnym członkiem Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności, wspierając je finansowo nawet drobnymi kwotami.

28 kwietnia 1906 roku Stanisław poślubił Michalinę Jaworowską, córkę Aleksandra Romana i Florentyny Teodory Suligowskiej. Ceremonia ślubna odbyła się w rzymskokatolickiej katedrze św. Jana w Lublinie. Związek ten, mimo głębokiej miłości i szacunku łączącego oboje, niestety nie doczekał się potomstwa.

W 1909 roku Baranowski otrzymał nominację na sędziego śledczego w Tichorieckiej stacji, co zainicjowało jego przeprowadzkę na Kaukaz wraz z żoną. W związku z nowym stanowiskiem, pełnił różnorodne funkcje, w tym sędziego do spraw szczególnej wagi w Rostowie nad Donem oraz honorowego sędziego pokoju w Armawirowskim okręgu. 

Kariera prokuratorska

W 1915 roku uzyskał tytuł wiceprokuratora Sądu Okręgowego w Jekaterynodarze, gdzie miał okazję pracować aż do listopada 1918 roku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Stanisław powrócił do kraju, aby odebrać z rąk Naczelnika Państwa, Józefa Piłsudskiego, nominację na podprokuratora w Sądzie Apelacyjnym w Lublinie.

W ciągu jedenastu lat swojej pracy w tej instytucji, Baranowski często przewodził urzędowi, zastępując prokuratora Józefa Kamińskiego, a później Zygmunta Kałapskiego. Jego obecność w mieście była powszechnie zauważana. Stanisław był przewodniczącym 25 Obwodowej Komisji Wyborczej oraz aktywnym uczestnikiem działania Towarzystwa Prawniczego w Lublinie. W 1921 roku, zgodnie ze swoimi przekonaniami, zainicjował działalność Urzędu Rozjemczego dla Spraw Najmu, którym kierował aż do 1930 roku.

W przemyśle prawym wykazał się również zdolnościami przyszłościowymi, zdając 21 maja 1926 roku przed komisją w Sądzie Okręgowym w Lublinie egzamin na notariusza. Z uwagi na reformy sądownictwa w 1928 roku, Baranowski mógł kontynuować pracę na stanowisku wiceszefa prokuratury w apelacji lubelskiej.

Baranowski – notariusz

W lutym 1930 roku, po przejściu na emeryturę, Stanisław rozpoczął pracę w notariacie. Minister sprawiedliwości w Kancelarii, działając w imieniu dyrektora departamentu, 23 stycznia podpisał jego nominację na notariusza przy Wydziale Hipotecznym Sądu Grodzkiego w Łodzi. Po czterech dniach od opuszczenia Lublina, a dokładniej w pierwszej połowie lutego 1930 roku, Baranowski złożył ślubowanie i rozpoczął działalność w swojej kancelarii, zlokalizowanej przy ulicy Piotrkowskiej 83.

Wraz z przeprowadzką do Łodzi, zamieszkał ze swoją żoną przy ul. Cegielnianej 42 (obecnie Stefana Jaracza). Po objęciu nowego stanowiska poprosił o akta swoich poprzedników, aby mieć pełen wgląd w dotychczasową działalność. W szybko rozwijającej się kancelarii, zatrudnił również kilka osób, takich jak Stanisław Kalusiński i Zygmunt Kopczyński. Dnia 26 listopada 1930 roku, na mocy decyzji ministerialnej, Baranowski został przeniesiony do Wydziału Hipotecznego Sądu Okręgowego na ulicy Pomorskiej 21, a w kwietniu 1933 roku decyzja ta została wprowadzona w życie.

Pierwsza połowa lat trzydziestych była dla niego pełna wyzwań. Po śmierci matki w marcu 1933 roku, musiał zmagać się z kolejnymi trudnościami. W tym samym roku, sąd dyscyplinarny skazał go za uchybienia służbowe związane z zatrudnianiem Faliksa Ciemięgi jako pomocnika. Dodatkowo, Baranowski borykał się z problemami zdrowotnymi oraz kłopotami z władzami skarbowymi, które zaczęły go nieustannie nękać. Jego zdrowie było w opłakanym stanie; cierpiał na zapalenie płuc, problemy z sercem oraz artretyzm.

W swojej kancelarii często zastępował go pisarz Henryk Konarzewski. Rosnąca ilość pracy zmusiła go do zatrudnienia nowych pracowników, a do najważniejszych osób należał Franciszek Skrzyński, który dołączył do zespołu w maju 1933 roku. Baranowski aktywnie uczestniczył w życiu polskiego notariatu, niejednokrotnie biorąc udział w zjazdach Zjednoczenia Notariuszów Rzeczypospolitej i Walnych Zgromadzeniach w Warszawie. Oprócz działalności zawodowej, angażował się również w działalność społeczną, by być częścią Komitetu Towarzystwa Naukowej Pomocy w Wielkopolsce. Otrzymał także Srebrny i Brązowy Medal za długoletnią służbę w wymiarze sprawiedliwości.

II wojna światowa

5 września 1939 roku, w obliczu nadchodzących niebezpieczeństw, Baranowski zamknął swoją kancelarię i udał się do Warszawy, gdzie zdołał uzyskać stanowisko notarialne dzięki wsparciu prezesa Rady Notarialnej. Jego aktywność w zawodzie została przerwana przez wybuch powstania warszawskiego.

Po zakończeniu wojny, Stanisław Baranowski powrócił do Łodzi i zamieszkał przy ul. Gdańskiej 72. Już w czerwcu 1945 roku wznowił pracę jako notariusz, urzędował w tymczasowym gmachu hipoteki przy ul. Piotrkowskiej 10. Niestety, w końcu 1945 roku przytrafił mu się poważny wypadek, który wykluczył go z zawodowego życia na pewien czas. Po zaledwie roku pracy, w lipcu 1946 roku, został mianowany sędzią Sądu Okręgowego w Łodzi oraz notariuszem przy Wydziale Hipotecznym tej samej instytucji.

Stanisław Baranowski był osobą niezastąpioną w łódzkim sądownictwie, pełniąc funkcje w różnych wydziałach, w tym VII Wydziale Karnym. Obok pracy na stanowisku sędziowskim, zachował rolę notariusza. Angażował się aktywnie w życie samorządu, uczestniczył w seminariach dla notariuszy oraz przeprowadzał lustracje kancelarii. Pozytywna atmosfera sprzyjająca jego pracy uległa zmianie, nastąpił wzrost napięcia ze strony władzy, która ściśle kontrolowała działania sanacyjnych urzędników. Baranowski stał się obiektem doniesień, a prezes Sądu Okręgowego wyrażał zaniepokojenie jego postawą i orzecznictwem, co ostatecznie doprowadziło do jego odwołania z funkcji, jednak nie zdążyło to się zrealizować przed jego niespodziewaną śmiercią.

9 lutego 1950 roku, Stanisław Imieniński, jego pomocnik, potwierdził informację o zgonie Baranowskiego. Przy nieubłaganym końcu jeszcze jego kariery, w jego kancelarii spisano prawie 20 tysięcy aktów notarialnych, z których najważniejsze dotyczyły m.in. planów przędzalni Krusche i Ender w Pabianicach oraz podziałów majątku na Teofilowie. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Starym Cmentarzu Katolickim w Łodzi, gdzie na nagrobku umieszczono epitafium: „Najtroskliwszy mąż i brat, uczynny kolega, sprawiedliwy sędzia, współczujący niedoli ludzkiej. Przeszedł pogodny przez życie dobrze czyniąc”.

---

Oceń: Stanisław Baranowski (prawnik)

---